آشنایی با مالیات بر ارث و نحوه محاسبه آن

در تمام دنیا مسئله مالیات وجود دارد. مالیات بر ارث یک نوع مالیات است که در ایران و اکثر کشورها به آن توجه زیادی می‌شود و اکثر خانواده‌های که به آن‌ها ارث می‌رسد با آن روبرو می‌شوند. مالیات بر ارث همانند مالیات دارایی می‌باشد و یکی از انواع مالیات مستقیم است. زمانی که یک فرد فوت می‌کند، دارایی‌های آن بر اساس قانون به اقوام و بستگان آن ارث می‌رسد؛ این بستگان موظف هستند که از آن ارث مالیاتی را به دولت پرداخت کنند. البته در ادامه بیشتر با این قانون و مسئله آشنا خواهیم شد. برای تمامی مردم امکان دارد که با قانون مالیات بر ارث مواجه شوند و به همین دلیل قصد داریم در این مقاله به‌صورت کامل به این موضوع بپردازیم و نحوه محاسبه مالیات بر اموال فرد فوت شده را نیز به شما توضیح دهیم.

مالیات بر ارث 

مالیات بر ارث یک مسئله مهم است که برای تمام وارثان وجود دارد. برخی از مردم و کاربران می‌دانند که مالیات بر ارث چیست، اما ما در این بخش قصد داریم به‌صورت کامل آن را معرفی کنیم تا کسانی که نمی‌دانند مالیات بر ارث چیست به‌صورت کامل با آن آشنا شوند.

مالیات بر ارث چیست؟ تمامی دارایی‌های یک فرد فوت شده که قرار است به خانواده و بستگان آن واگذار شود، توسط اداره مالیات محاسبه می‌شود و درصدی از آن را وارثان باید به‌عنوان مالیات در اختیار دولت قرار دهند، به این نوع مالیات که مستقیم می‌باشد، مالیات بر ارث گفته می‌شود. این مالیات زمانی گرفته می‌شود که وابستگان بخواهند، دارایی‌های مرحوم را در اختیار خود بگیرند و تقسیم کنند. تا زمانی که وارثان مالیات را به دولت پرداخت نکنند نمی‌توانند به دارایی‌ها دسترسی داشته باشند و آن‌ها را تقسیم کنند.

چه دارایی‌های مشمول مالیات بر ارث می‌شود؟

یکی از سؤالاتی که همیشه در ذهن بستگان متوفی قرار می‌گیرد، این است که چه دارایی‌های مشمول مالیات بر ارث هستند؟ در پاسخ به این سؤال باید بگویم پول، املاک که شامل آپارتمان تجاری و مسکونی، زمین می‌شود، صندوق امانات بانک، سهام بورسی و غیر بورسی، حق امتیاز و سایر اموالی که ثبت شده‌اند.

مالیات بر ارث به چه میزان می‌باشد؟

هیچ نرخ مشخصی وجود ندارد برای مالیات بر ارث، اداره مالیات با بررسی اموال و دارایی‌های متوفی بر اساس قوانین شروع به محاسبه می‌کند تا میزان مالیات را به دست بیاورد. میزان پرداختی مالیات به عوامل مختلفی بستگی دارد، نوع دارایی،  مقدار دارایی، طبقه وارث یعنی به چه اندازه به متوفی نزدیک بوده است و سایر عوامل که باعث می‌شود نرخ مالیات بر ارث مشخص شود. ‌

انواع مالیات بر ارث

مالیات بر ارث نیز دارای انواع مختلفی می‌باشد که هرکدام از قانون خاص و بخصوص خود برخوردار است. تمامی اموال متوفی مورد بررسی اداره مالیات قرار می‌گیرد و به همین دلیل انواع مختلف مالیات بر ارث تشکیل شده که قوانین مختلفی دارد و قانون بر اساس آن‌ها درصدی از دارایی را به مالیات اختصاص می‌دهد، در ادامه با انواع مالیات آشنا خواهیم شد.

مالیات ارث ملک

مالیات ارث ملک، معروف‌ترین و شناخته‌شده‌ترین نوع مالیات بر ارث در کشورها است. مالیات املاک، در مرحله اول ارزش‌گذاری می‌شود و سازمان امور مالیاتی، مبلغی را مشخص می‌کند که هر شخص از وارثان باید آن را پرداخت کنند. برای وارث طبقه اول 7.5 درصد مالیات محاسبه می‌شود و برای سایر طبقه‌ها 2 الی 4 برابر طبقه اول محاسبه می‌شود. البته این نکته را فراموش نکنید که تاریخ فوت در مقدار درصد مالیات و نحوه محاسبه آن تأثیرگذار است.

در ادامه این مقاله را نیز مطالعه کنید: مالیات غیر مستقیم و انواع آن

مالیات ارث وسیله نقلیه

نوع بعدی مالیات بر ارث، مالیات وسیله نقلیه می‌باشد، اگر مرحوم هر نوع وسیله نقلیه‌ای داشته باشد، وارثان او باید به دولت مالیات بر ارث پرداخت کنند تا آن را بتوانند در اختیار خود قرار دهند. به مقدار ارزش وسیله نقلیه وارث طبقه اول موظف است 2 درصد از آن را مالیات پرداخت کند و وارث طبقه دوم و سوم باید 2 الی 4 برابر طبقه اول مالیات بر ارث وسیله نقلیه پرداخت کند.

مالیات بر ارث سهم و حق‌تقدم داخل بورس

اگر فرد فوت در بورس دارایی داشته باشد و آن را به‌عنوان سرمایه‌گذاری نگهداری، وارثان شخص برای این که بتوانند سهام متوفی را مدیریت کنند و در اختیار خود قرار دهند باید مالیاتی که به آن تعلق می‌گیرد را پرداخت کنند. این نوع مالیات بر ارث نیز برای طبقات مختلف وارثان متفاوت می‌باشد و نحوه محاسبه آن به نوع دارایی و تشخیص مالیات بستگی دارد.

مالیات ارث سپرده بانکی

نوع بعدی مالیات ارث سپرده بانکی است، تمامی دارایی‌های که متوفی در بانک دارد، اوراق و سود سهام و تمامی سپرده‌ها در اداره مالیات بررسی می‌شود و دولت آن را بر اساس قانون مالیاتی کشور محاسبه می‌کند و مقدار مالیات وارثان را به دست میاورد تا آن‌ها با پرداخت آن بتوانند دارایی را آزاد کنند. وارث طبقه اول موظف است 3 درصد از کل دارایی را به مالیات پرداخت کند و وارث طبقه سوم و چهارم نیاز است 2 تا 4 برابر آن را پرداخت کند.

خب تا به اینجا با انواع مالیات بر ارث آشنا شدیم. زمانی که شخصی فوت می‌کند و شناسنامه او باطل می‌شود، تمام دارایی‌های که به نام فرد به ثبت رسیده است توسط اداره مالیات بررسی می‌شود تا هر زمان که وارثان مرحوم قصد در اختیار گرفتن آن را داشتند بتوانند با پرداخت مالیاتی که دولت تعیین کرده، دارایی متوفی را به اختیار در بیاورند و هر کدام از دارایی در یکی از بخش‌های که به شما گفتیم قرار می‌گیرد که مقدار درصد مالیاتشان تفاوت دارد.

طبقه‌بندی وارث در مالیات بر ارث چیست؟

خب با توضیحاتی که تا به اینجا داده شد، به‌احتمال بسیار زیادی این سؤال در ذهن شما به وجود آمده است که طبقه‌بندی مالیاتی چیست، در قانون مالیاتی، از طبقه برای تقسیم‌بندی وارثان استفاده شده. قانون مالیات بر ارث، افرادی را که به آن‌ها ارث می‌رسد را در سه‌طبقه قرار داده. افرادی که به متوفی نزدیک هستند مانند: پدر، مادر، همسر و فرزند را در طبقه اول قرار گرفته‌اند؛ برادر، خواهر و فرزندان این افراد طبق قانون وارثان طبقه دوم هستند و عمو، دایی، خاله، عمه و فرزندانشان به‌عنوان وارثان طبقه سوم معرفی شده‌اند. زمانی که در قانون مالیات از وارثان طبقه‌های صحبت می‌شود منظور این افراد هستند.

آشنایی با مفاصاحساب مالیات بر ارث

خب مفاصاحساب مالیات بر ارث یکی از مسئله‌های مهمی است که آشنایی با آن می‌تواند به شما کمک بسیار زیادی کند. مفاصاحساب مالیات بر ارث در کل نوعی مدرک یا گواهی می‌باشد که وارثان بعد از پرداخت مالیت آن را دریافت می‌کنند.

سازمان امور مالیاتی ذکر کرده زمانی که در خواست صدور گواهی مفاصاحساب مالیاتی انجام می‌شود، برای هر یک از اموال و دارایی‌ها مالیات محاسبه می‌شود و یک هفته بعد از پرداخت مالیات این گواهی صادر خواهد شد.

مهلت اقدام به پرداخت مالیات بر ارث

بر اساس قوانین موجود برای مالیات بر ارث، بستگان متوفی لازم است به مدت 6 ماه بعد از درگذشت شخص، برای پرداخت و محاسبه مالیات برارث، اقدام کنند تا انحصاروراثت دارایی‌ها و اموال شخص توسط وراث قانونی او انجام شود. اگر در زمان مشخص شده و قانونی برای انحصاروراثت اقدام نکنید، جریمه‌ای وجود دارد که شامل شما آن‌ها خواهد شد. جریمه‌ای که طبق قانون وجود دارد برای این افراد 10 درصد مالیات برارث است.

حتی اگر اقدامی صورت نگیرد دولت برای هر ماه 5/2 درصد مالیات بر ارث در نظر دارد که جریمه بسیار سنگینی می‌باشد و وارثان باید بدانند که به مدت 6 ماه پس از مرگ باید اقدامات لازم را انجام دهند تا شما جریمه نشوند. حتی اسناد رسمی برای ثبت و تقسیم باید گواهی مبنی بر عدم شمول بر مالیات را بررسی کند تا بتواند معامله و جابه جایی برای دارایی‌‎ها و اموال متوفی انجام دهد و وارثان نمی‌توانند بدون داشتن این گواهی اموال و دارایی‌ها را جابه جا کنند یا معامله‌ای انجام دهند.

البته این نکته را فراموش نکنید، اگر گواهی انحصاروراثت را دریافت کنید؛ اما مالیات مشخص شده توسط سازمان را پرداخت نکنید، دولت شما را در ازای هر یک ماه تأخیر، 2/5 درصد مالیات محاسبه می‌شود.

این مقاله برای یادگیری انواع مالیات است: انواع مالیات در ایران

جمع‌بندی

در این مقاله سعی کردیم به یکی از انواع مالیات بپردازیم که اکثر افراد جامعه با آن روبرو خواهند شد و یک مسئله مالیاتی بسیار مهمی است. مالیات بر ارث یک نوع مالیات مستقیم است که برای اموال و دارایی‌های فردی که فوت شده است محاسبه می‌شود. زمانی که یک شخص فوت می‌کند تمام اموال و دارایی‌های آن توسط اداره امور مالیاتی کشور مورد بررسی قرار می‌گیرد و بر اساس قانون مشخص شده مالیاتی را تعیین می‌کنند که بستگی به نوع دارای و طبقه وارثان دارد. بستگان و وارثان مرحوم برای در اختیار گرفتن دارایی‌ها باید این مالیات را پرداخت کنند. امیدواریم در این مقاله به شما کمک کرده باشیم. برای اطلاعات بیشتر میتوانید از خدمات مالیاتی مجموعه نخبه حساب استفاده کنید.