حسابرسی چیست؟

سؤالی که خیلی از افراد با مواجه با رشته حسابرسی در ذهنشان پدیدار می‌شود. در واقع حسابرسی یکی از مشاغل و رشته‌های زیر مجموعه حسابداری است که با وجود وجوه اشتراکات زیاد با حسابداری تفاوت‌هایی نیز با این رشته دارد. حسابرسی از جمله رشته‌های پر درآمد حسابداری محسوب می‌شود که هر کس که رشته حسابداری می‌خواند می‌تواند در مسیر ادامه تحصیل در گرایش حسابرسی تحصیل‌کرده و مدرک مربوطه را دریافت نماید. لازم است بدانید که در خیلی از مواقع یک حسابرس می‌تواند به‌عنوان یک حسابدار فعالیت کند؛ اما همهٔ حسابداران نمی‌توانند به‌عنوان یک حسابرس شناخته شوند و در این بازار فعالیت نمایند. اگر می‌خواهید بدانید که حسابرسی چیست؟ و بیشتر با آن آشنا شوید انتهای این مقاله را از دست نداده و تا آخر همراه ما باشید.

تعریف حسابرسی

به‌طورکلی اگر درباره حسابرسی مطالعه داشته باشید ممکن است با کلماتی همچون ممیزی، واحد بازرسی و واحد رسیدگی زیاد برخورد کرده باشید. لازم به ذکر است که تمامی نام‌های ذکر شده هم معنی بوده و تماماً به واحد حسابرسی هر شرکت مربوط می‌گردد.

حسابرسی گرایشی است که به ارزیابی و آنالیز صورت‌های مالی هر شرکت می‌پردازد. همان‌طور که می‌دانید هر شرکت صورت‌های مالی دارد که توسط واحد حسابداری شرکت ثبت شده و مورد استناد است و می‌توان از این صورت‌های مالی به جهت تصمیم‌گیری‌های نهایی آینده مالی شرکت استفاده کرد.

اما مسئله اینجا است که یک مدیر مجموعه نمی‌تواند به‌راحتی به صورت‌های مالی خود استناد نماید. به‌هرحال حسابداری شغلی است که توسط انسان انجام می‌شود و در کارهای انسانی بیشتر مواقع اندکی خطا وجود دارد که در زمینه حسابداری نمی‌توان روی آن‌ها چشم‌پوشی کرد.

ازآنجایی‌که مدیریت علم کافی برای صحت سنجی صورت‌های مالی شرکت را ندارد مجبور است که از خدمات حسابرسی استفاده نماد. در جواب حسابرسی چیست؟ باید اشاره کرد که خدمات حسابرسی یک واحد داخلی یا خارجی است که صورت‌های مالی هر شرکت را مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌دهد.

معمولاً حسابرسان با کسی طرف حساب نیستند و وظیفه دارند تا به‌صورت کاملاً عادلانه و بی‌طرف صورت‌های مالی را مورد بررسی قرار دهند. هر صورت مالی از جهات مختلفی توسط تیم حسابرسی مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت و در نهایت گزارش کار برای مدیریت ارسال خواهد شد.

در چنین شرایطی دو حالت بیشتر وجود نخواهد داشت. در حالت اول واحد حسابداری کار خود را به‌خوبی انجام داده و هیچ اشکالی در آن دیده نمی‌شود؛ اما در حالت ممکن است که تیم حسابداری اشتباهاتی کرده باشد که موجب عدم منطقی‌بودن صورت‌های مالی شده باشد.

حسابرس کیست؟

پس از اینکه فهمیدیم حسابرسی چیست؟ وقت آن رسیده به‌صورت مختصر متوجه شویم که حسابرس کیست و به چه کسی حسابرس می‌گویند. به‌طورکلی حسابرس کسی است که در گرایش حسابرسی به‌صورت آکادمی یا آموزشگاهی آموزش‌هایی دیده باشد و دارای مدرک معتبر باشد.

یک حسابرس با ورود به صورت‌های مالی همه مباحث مالی را بررسی کرده و صحت آن‌ها را تأیید می‌نماید. به‌طورکلی حسابرس کسی است که از نظر عملکردی یک‌لول از حسابدار بالاتر بوده و به‌صورت کاملاً جدی روی عملکرد حسابدارهای تحقیقات انجام می‌دهد.

در برخی از مباحث حسابداری ممکن است که برخی از هزینه‌ها یا درآمدها به‌درستی ثبت نشده باشند. این موضوع باعث می‌شود تا در پایان کار صورت‌های مالی شرکت با هم همخوانی نداشته باشند. درصورتی‌که این موضوع رفع نگردد و حساب‌های مالی اصلاح نشوند می‌تواند روی آینده شرکت یا مجموعه تأثیرگذار باشد.

در شروع کار مدیریت مجموعه صورت‌های مالی را برای تیم حسابرسی موردنظر ارسال می‌کند و این افراد تحقیقات خود را برای صحت سنجی آغاز می‌کنند. چه در صورت‌های مالی اشکال وجود داشته باشد و چه وجود نداشته باشد کارفرما موظف است که حقوق حسابرس را واریز نماید.

نکته قابل‌توجه اینجا است که به‌هیچ‌وجه حسابرس‌ها مسئول حل مشکلات مالی شرکت نیستند. درصورتی‌که مشکلی در صورت‌های مالی وجود داشته باشد تنها در گزارش ذکر شده و در اختیار مدیریت قرار می‌گیرد. این واحد حسابداری شرکت است که باید مجدد صورت‌های مالی را چک کنند تا مشکل به وجود آمده را رفع نمایند.

یک حسابرس می‌تواند بدون هیچ مشکلی به‌صورت مستقل فعالیت کرده و در بازار کار حضور داشته باشد. البته که حسابرسی نیز مسئولیت‌های خاص خودش را دارد و نمی‌توان گفت که حساسیت این شغل نسبت به حسابداری کمتر بوده و استرس و ریسک کمتری دارد.

انواع حسابرس

حال که فهمیدید حسابرسی چیست؟ وقت آن رسیده تا با انواع حسابرسی نیز آشنا شده و اطلاعاتی در این زمینه کسب نمایید. لازم است بدانید که حسابرسی به‌طورکلی به سه دسته تقسیم می‌گردد. یک حسابرس می‌تواند با انتخاب خودش در یکی از این دسته‌ها قرار گرفته و به فعالیت خود ادامه دهد.

اگر می‌خواهید بدانید منبع دسته‌بندی حسابرسی چیست؟ باید گفت که این دسته‌بندی با استناد بر شیوه کار حسابرس‌ها انجام شده تا در نهایت شامل سه دسته حسابرسی مستقل، داخلی و دولتی باشیم. در ادامه با ما همراه باشید تا بیشتر با انواع حسابرسی آشنا شویم.

حسابرس داخلی

در جواب سؤال اولین نوع حسابرسی چیست؟ باید به حسابرسی داخلی اشاره کرد. برخی از شرکت‌ها به علت سیاست‌های کاری که دارند و اهمیتی که به واحد مالی خود می‌دهند، درون سازمان در کنار واحد حسابداری یک واحد حسابرسی نیز تشکیل داده و از حسابرسان کاربلد و باتجربه دعوت به همکاری می‌کنند.

شخصی که در واحدهای حسابرسی درون سامانی فعالیت می‌کند حسابرس داخلی نامیده می‌شود. به‌طورکلی در بیشتر مواقع حسابرسان داخلی به‌صورت تیمی فعالیت می‌کنند و کمتر پیش می‌آید که یک شرکت تنها از یک حسابرس استفاده نماید؛ البته که ای موضوع در شرکت‌های کوچک‌تر با گردش مالی کمتر ممکن است.

به‌طورکلی واحد حسابرسی به مستقیماً به هیئت‌مدیره و مدیریت شرکت متصل بوده و تنها به این افراد پاسخ‌گو است. در واقع هیچ واحد دیگری در شرکت نمی‌تواند در امور حسابرسی داخلی دخالت نماید و این اجازه به آن‌ها داده نخواهد شد. پس از اتمام فعالیت واحد حسابداری تمامی فعالیت‌ها زیر نظر واحد حسابرسی خواهد رفت.

باتوجه‌به سیاست‌های مالی شرکت واحد حسابرسی موظف است که هر هفته، ماه یا سال گزارشی برای مدیریت آماده نموده و در اختیار آن‌ها قرار دهد. از جمله مزیت‌های حسابرسی داخلی این است که درصد خطای واحد مالی کاهش خواهد یافت. لازم به ذکر است که حسابرس داخلی کارمند مجموعه به‌حساب می‌آیند و در شرکت استخدام خواهند شد.

حسابرس مستقل

حسابرس مستقل به کسی گفته می‌شود که در هیچ ارگان یا سازمانی استخدام نشده است. اگر سؤال شود که منظور از حسابرسی مستقل یکی از انواع حسابرسی چیست؟ باید اشاره کرد به حسابرسانی گفته می‌شود که به‌صورت تنهایی و پروژه‌های کوتاه‌مدت در حال فعالیت هستند.

حسابرسان مستقل با ارائه رزومه کاری خود به مدیران شرکت با شرکت مربوطه قرارداد می‌بندند و تحت قرارداد موظف هستند که به حساب‌های مالی شرکت رسیدگی کرده و از صحت آن اطمینان حاصل کنند. در چنین قراردادهایی هیچ استخدامی صورت نمی‌گیرد و به همین دلیل نام مستقل روی آن‌ها گذاشته می‌شود.

البته که یک حسابرس مستقل می‌تواند در قالب یک مشاور نیز در بازار کار فعالیت کند. در واقع در بسیاری از مواقع مدیران حسابرسان مختلفی را به تیم مالی خود اضافه می‌کنند تا تیم مالی بتواند از مشاوره‌های حسابرس بهره برده و سیستم مالی شرکت را سازمان‌دهی کنند.

حسابرسی به این معنا نیست که تا پایان فعالیت کاری خود قرار است که به‌صورت تکی همه کارها را انجام دهید. در برخی از مواقع مدیران شرکت از چندین حسابرس مستقل به‌صورت هم‌زمان بهره می‌برد که در چنین مواردی شما موظف هستید که در قالب و چارچوب تیمی فعالیت خود را ادامه دهید.

حسابرس دولتی

در رابطه به سؤال حسابرس دولتی یکی از زیرشاخه‌های حسابرسی چیست؟ باید اشاره کرده به افرادی گفته می‌شود که بر روی ارگان‌های دولتی نظارت می‌کنند. یک حسابرس دولتی وظیفه دارد که به‌صورت مکرر روی حساب‌های مالی ارگان‌های دولتی نظارت داشته باشد.

در بسیاری از مواقع از حسابرس دولتی به‌عنوان یک مأمور دولتی نیز یاد می‌شود و واحدهای مالی شرکت‌های دولتی موظف هستند که با حسابرس همکاری‌های لازم به جهت بهبود سیستم مالی را داشته باشند. البته محدودیت فعالیتی آن فقط به شرکت‌های بزرگ دولتی معطوف نیست.

معمولاً بیشتر ارگان‌های دولتی شرکت‌های خصوصی نیز دارند که به شرکت دولت وابسته بوده و زیر نظر آن فعالیت می‌کنند. یک حسابداری دولتی می‌تواند در این زمینه نیز ورود کرده و نظارت‌های لازمه را روی حساب‌های مالی این شرکت‌ها نیز داشته باشد.

وظیفه اصلی حسابرس دولتی این است که این شرکت‌ها بر اساس برنامه‌های اجرایی که دولت تعیین نموده پیش بروند. ازآنجایی‌که وضعیت مالی این شرکت‌ها می‌تواند روی بودجه هر سال کشور تأثیرگذار باشد، حضور حسابرسان دولتی در تعیین بودجه کشور بسیار ضروری و حائز اهمیت است.

جمع‌بندی

در نهایت به‌طورکلی متوجه شدیم که حسابرسی چیست؟ همچنین با انواع حسابرسان نیز آشنا شده و بیشتر با این رشته و شغل پر درآمد آشنا شدیم. درست است که در حال حاضر حسابرسی بازار کار مناسبی نسبت به حسابداری ساده ندارد؛ ولی در آینده نه‌چندان دور پیش‌بینی می‌کند که حسابرسی به جایگاه اصلی خود در ایران باز گردد. در حال حاضر این حرفه به علت کم‌کردن هزینه‌ها خیلی پر رونق نیست؛ ولی به‌زودی همه شرکت‌های داخل ایران نیز به اهمیت واحد حسابرسی پی خواهند برد و بیشتر آن استفاده خواهند کرد. اگر به مبحث حسابرسی علاقه دارید و امکان ادامه تحصیل شما در این رشته تحصیلی نیست می‌توانید با شرکت در دوره های حسابداری و حسابرسی نخبه حساب کاملاً این گرایش را یاد گرفته و در نهایت یک مدرک معتبر برای ورود به بازار کار این گرایش دریافت نمایید.