انواع بدهکاری و بستانکاری در حسابداری چیست؟
آیا می‌دانید که بدهکاری در حسابداری چیست؟ یا می‌دانید که بستانکاری در حسابداری چیست؟ بدهکاری و بستانکاری از جمله مباحث مهم در حسابداری هستند که حتماً باید به آن‌ها نهایت دقت را داشته باشید تا بتوانید در تحلیل‌های خود از آن‌ها استفاده نمایید. همین موضوع باعث شده تا ما در این مقاله به سؤال بدهکاری و بستانکاری در حسابداری چیست؟ پاسخ دهیم و با انواع این دو نیز به طور کامل و مختصر آشنا شویم. پس اگر می‌خواهید که بیشتر درباره این موضوع اطلاعات کسب نمایید بهتر است که تا انتهای این مقاله با نخبه حساب همراه باشید.
بدهکاری چیست؟
در ابتدا باید بفهمیم که بدهکاری در حسابداری چیست؟ احتمالاً خود شما نیز بارها کلمه بدهکار را شنیده باشید و با معنی لغوی آن به طور کامل آشنا باشید؛ زیرا بدهکاری و بستانکاری از قسمت های اولیه آموزش حسابداری مقدماتی هستند. ما نیز قصد داریم تا در ادامه شما را بیشتر با مفهوم بدهکاری آشنا کنیم تا اطلاعات شما در این زمینه تکمیل‌تر باشد.
لازم است بدانید که بدهکار می‌تواند یک فرد حقیقی یا حقوقی باشد و در این زمینه هیچ فرقی وجود ندارد. هر فرد حقیقی و حقوقی بر اساس قانون می‌تواند به‌عنوان یک بدهکار شناخته شود و باید به‌عنوان یک حسابدار کاملاً حواستان به این موضوع کلی باشد.
بدهکار به معنی کلمه به کسی گفته می‌شود که موظف است مبلغ یا چیزی را به شخصی دیگر بپردازد. فرد تا زمانی که مبلغ مشخص شده را پرداخت ننماید به‌عنوان یک بدهکار شناخته خواهد شد و باید سر زمان معین شده بدهی خود را به طور کامل پرداخت نماید.
در بدهکاری زمان بسیار مهم و پر اهمیت است. معمولاً برای فرد بدهکار زمان معینی تعیین می‌شود و موظف است که از نظر قانونی در زمان تعیین شده مبلغی که بدهکار است را پرداخت نماید تا دیگر به‌عنوان یک فرد حقیقی یا حقوقی بدهکار شناخته نشود.
برای مثال بهتر است که این مسئله را در زمینه وام‌های بانکی بررسی نماییم. به‌طورکلی شخصی که درخواست وام می‌کند و پول آن را از بانک دریافت می‌نماید به‌عنوان یک بدهکار بانکی شناخته می‌شود و باید سر تایم تعیین شده مبلغ قابل‌توجهی از پول را به‌عنوان قسط پرداخت نماید.
شما نیز به‌عنوان یک حسابدار باید کاملاً به بدهکاری توجه لازم را داشته باشید و همیشه آن را در نظر بگیرید. بدهکاری می‌تواند به‌صورت مستقیم روی سلامت مالی شرکت تأثیرگذار باشد و شما حتماً باید آن را در نظر گرفته و محاسبه بفرمایید.
انواع بدهکاری
حال که به‌طورکلی فهمیدید که بدهکاری چیست؟ وقت آن رسیده تا با انواع بدهکاری نیز آشنا شوید. بدهکاری انواع مختلفی دارد که شما باید حتماً به آن توجه داشته باشید. لازم به ذکر است که بر اساس قوانین و استانداردهای مختلف بدهکاری به دو مدل مختلف تقسیم‌بندی می‌گردد.
اولین نوع را بدهکاری تجاری نمی‌نامند. به‌طورکلی افراد حقیقی و حقوقی می‌توانند یک بدهکار تجاری باشند. در بدهکاری تجاری اشخاص مختلف به‌صورت اعتباری یا همان نسیه معاملات تجاری انجام می‌دهند و پول آن را در هنگام انجام معامله پرداخت نمی‌کنند.
فرد معامله‌کننده موردنظر با دریافت یک اعتبار مطمئن کالا یا خدمات را در اختیار شخص قرار داده و به آن فرصت می‌دهد تا در زمانی معین کل یا مقداری از مبلغ را بر اساس توافق به فرد ارائه‌دهنده خدمات پرداخت نماید. در چنین شرایطی به‌اصطلاح فرد حقیقی یا حقوقی موردنظر را به‌عنوان بدهکار تجاری می‌شناسند.
حال که فهمیدید که بدهکار تجاری از انواع بدهکاری در حسابداری چیست؟ وقت آن رسیده تا با نوع دوم؛ یعنی بدهکاری غیرتجاری نیز آشنا شوید. بدهکاری غیرتجاری نیز همانند مدل تجاری می‌تواند به‌صورت هم زمان شامل اشخاص حقیقی و حقوقی واجد صلاحیت باشد.
در چنین نوعی خبری از هیچ نوع معامله تجاری یا خرید نسیه نیست. معمولاً بدهکاری‌های غیرتجاری بیشتر در بانک‌ها رواج دارد و کم پیش می‌آید که شرکتی بدهکار غیرتجاری داشته باشد و این موضوع بیشتر گریبان‌گیر بانک‌ها خصوصی و دولتی خواهد شد.
درصورتی‌که شخص حقیقی یا حقوقی از بانک یا مؤسسات مالی و شرکت‌های دیگر وام یا پولی به‌عنوان قرض دریافت نماید به‌عنوان بدهکاری غیرتجاری شناخته خواهد شد؛ بدهکار تجاری موظف است که اقساط وام را سر موعد پرداخت نماید، در غیر این صورت مشمول جریمه خواهد شد.
بستانکاری چیست؟
حال که به‌طورکلی با انواع بدهکاری در حسابداری چیست آشنا شدیم؛ وقت آن رسیده تا بفهمیم که بستانکاری در حسابداری چیست؟ معمولاً بدهکاری و بستانکاری هر دو یک سر از معاملات جهانی را تشکیل داده و همه تجارت‌ها شامل بک قسمت بستانکار و یک قسمت بدهکار می‌شود.
به‌طورکلی در معنی لغتی بستانکار را متضاد بدهکار می‌دانند؛ این بدین معنی است که هرچه درباره بدهکار گفتیم را برعکس کنید به مفهوم بستانکاری خواهید رسید؛ البته که این تعریف کاملاً درست نبوده و می‌تواند افراد را با مشکلات مختلفی روبه‌رو کند. در ادامه همراه باشید تا به‌طورکلی بفهمیم که بستانکاری در حسابداری چیستا؟
در واقع از نظر لغوی بستانکار به کسی گفته می‌شود که از کسی طلبی داشته باشد. همین دلیل است که باعث می‌شود افراد بگویند که بستانکاری متضاد بدهکاری است. اگر شما پولی به کسی قرض دهید دراین‌بین به‌عنوان بستانکار شناخته خواهید شد و حق‌وحقوق قانونی دارید.
بهتر است بار دیگر نظام بانکی را مورد بررسی کرده و از آن برای درک بهتر بستانکاری مثالی بزنیم. در معامله بانک و اشخاص شخص بستانکار بانک خواهد بود؛ زیرا به اشخاص حقیقی و حقوقی مبلغی را قرض داده و فرد موردنظر باید در مدت‌زمان معین شده پول آن را باز گرداند.
معمولاً این بستانکار است که می‌تواند زمان را مدیریت کرده و برای معاملات مختلف زمان تعیین نماید بدهکار موظف است برای انجام معاملات شروطی که بستانکار در نظر می‌گیرد را فراهم نموده و آن‌ها را به طور کامل بپذیرد تا معامله قانونی و قابل ثبت باشد.
اگر دقت کرده باشید این بانک‌ها هستند که میزان اقساط وام را از پیش معین می‌کنند و شما نمی‌توانید استاندارد اقساط آن‌ها را تغییر داده و میزان اقساط و زمان آن را شخصی‌سازی نمایید؛ اشخاص حقیقی و حقوقی می‌توانند به‌عنوان هم‌زمان بستانکار باشند.
انواع بستانکاری
حال که فهمیدیم بستانکاری در حسابداری چیست؟ وقت آن رسیده است تا با انواع بستانکاری در حسابداری نیز آشنا شویم. بستانکاری انواع مختلفی دارد که می‌توان به‌راحتی باتوجه‌به نوع آن به ماهیت فرد بستانکار پی برد. به‌طورکلی بستانکاری نیز به دو نوع تجاری و غیرتجاری تقسیم‌بندی می‌گردد.
بستانکاری تجاری شباهت بسیار زیادی به بدهکاری تجاری دارد. در نوع تجاری بستانکار می‌تواند به‌صورت هم‌زمان یک شخصی حقیقی یا حقوقی باشد و از نظر قانونی هیچ حد و حدودی برای این موضوع تعیین نشده است و هیچ‌چیز نمی‌تواند شما را محدود نماید.
درصورتی‌که شما در معاملات تجاری خود به‌جای دریافت پول خود اعتبار دریافت کنید یا به‌نوعی خدمات یا کالای خود را به‌عنوان نسیه در اختیار اشخاص حقیقی و حقوقی قرار دهید؛ به‌عنوان یک بستانکار تجاری شناخته خواهید شد و حق این را دارید در زمان معین شده طلب خود را دریافت نمایید.
نوع دوم بستانکاران را نیز بستانکاران غیرتجاری تشکیل می‌دهند. معمولاً در جامعه جهانی مقدار قابل‌توجهی از بستانکاران غیرتجاری را بانک‌های مختلف و مؤسسات تجاری تشکیل می‌دهند؛ زیرا این بانک‌ها هستند که به دیگران وام داده و پول قرض می‌دهند.
یک فرد حقیقی و حقوقی می‌تواند مقدار قابل‌توجهی از دارایی خود را به یک شخص حقیقی یا حقوقی دیگر قرض دهد. در چنین شرایطی هیچ خبری از معاملات تجاری و ارائه خدمات یا محصول نیست؛ به همین دلیل به این نوع بستانکاری غیرتجاری گفته می‌شود.
درصورتی‌که شرکت موردنظر بستانکار باشد ای بدین معنی است که در زمانی مشخص مقدار قابل‌توجهی پول به حساب‌های شرکت واریز خواهد شد. این واریزی‌ها باید مورد بررسی قرار گرفته و مدیریت شوند تا به سلامت مالی شرکت آسیبی جدی وارد ننمایند.
چرا بدهکاری و بستانکاری از اهمیت بالایی برخوردار است؟
مشخص‌بودن بدهکار بودن یا بستانکار بودن شرکت از اهمیت بالایی برخوردار بوده و حتماً باید به آن دقت لازم را داشت. معمولاً شرکت‌هایی که بستانکار هستند توجه ویژه‌تری به شناخت بدهکاران و بستانکاران دارند و حسابدار باید حواسش را در این زمینه جمع بکند.
برخی از مؤسسات همچون بانک‌ها هستند که کار آن‌ها ارائه تسهیلات به شرکت‌ها و اشخاص حقیقی دیگر است. البته که این مؤسسات فقط بانک‌ها نیستند و شرکت‌های خصوصی مختلفی وجود دارند که در صورت نیاز و قبول‌کردن شرایط به شما تسهیلات می‌دهند.
حال چنین شرکت‌هایی می‌توانند با شناخت افراد بدهکار استراتژی‌ها و پلن‌هایی را برنامه‌ریزی کنند که افراد بدهکار را تشویق می‌کند هر چه زودتر بدهی خود را پرداخت کرده و شامل دریافت طرح‌های تشویقی فرد بستانکار بشوند. برای مثال ممکن است که با پرداخت قسط زودتر از موعود مقداری از طلب شما بخشیده شود.
بدهکاران نیز باید به‌طورکلی روی مبلغ بدهی خودشان اشراف کامل داشته باشند تا بتوانند آن را مدیریت کنند؛ درصورتی‌که شما به طور کامل از بدهی‌های خود باخبر هستید، برنامه‌ریزی‌های مالی خود را طوری تنظیم می‌کنید تا بتوانید خیلی راحت‌تر بدهی‌های قبلی خود را پرداخت نمایید.
جمع‌بندی
در نهایت به سؤال انواع بدهکاری در حسابداری چیست؟ و انواع بستانکاری در حسابداری چیست؟ پاسخ کامل دادیم و شما با خواندن این مقاله به‌طورکلی با مفهوم بستانکاری و بدهکاری آشنا خواهید شد. همان‌طور که گفتیم از جمله وظایف یک حسابدار این است که به موارد این چنینی توجه داشته باشد و در محاسبات خود در صورت بدهکاری یا بستانکاری آن را در نظر داشته باشد. تا زمانی که حسابدار روی تمامی عوامل تأثیرگذار مالی توجه نداشته باشد شرکت نمی‌تواند از سلامت مالی بالایی برخوردار شود.
1 دیدگاه در “انواع بدهکاری و بستانکاری در حسابداری چیست؟”
بسیار عالی جامع و مفید بیان کردید