پیش‌دریافت چیست؟
یکی از اصول کلیدی در حسابداری، استفاده از مبنای تعهدی است؛ بر اساس این مبنا، درآمدها زمانی ثبت می‌شوند که تحقق پیدا کنند، نه زمانی که وجه نقد دریافت می‌شود. در نتیجه، زمانی که شرکت پیش از ارائه خدمت یا تحویل کالا مبلغی را دریافت می‌کند، این مبلغ درآمد محسوب نمی‌شود، بلکه به عنوان بدهی ثبت می‌گردد. این نوع بدهی در حسابداری با عنوان پیش‌دریافت شناخته می‌شود. در این پادکست با تیم آموزشی نخبه حساب همراه باشید تا بررسی کنیم که پیش‌دریافت چیست و به طبقه‌بندی و نحوه ثبت حسابداری آن بپردازیم.
تعریف و مفهوم پیش‌دریافت چیست؟
پیش‌دریافت به مبالغی گفته می‌شود که یک کسب‌و‌کار بابت کالا یا خدماتی که در آینده ارائه خواهد داد، از مشتریان دریافت می‌کند. تا زمانی که خدمات انجام نشده یا کالا تحویل نشده باشد، این مبلغ به عنوان بدهی در دفاتر شرکت ثبت می‌شود؛ زیرا شرکت هنوز تعهدی را عملی نکرده است.
ویژگی‌های پیش‌دریافت
در طبقه‌بندی حساب‌ها، جزء بدهی‌های جاری محسوب می‌شود.
معمولاً طی یک دوره کوتاه‌مدت (زیر یک سال) به درآمد شناسایی می‌گردد.
با ارائه خدمت یا تحویل کالا، مانده این حساب کاهش یافته و به درآمد انتقال می‌یابد.
در صورت‌وضعیت مالی، در بخش بدهی‌های جاری با عنوان «پیش‌دریافت‌ها» نشان داده می‌شود.
مثال عملی از پیش‌دریافت و ثبت آن
فرض کنید مؤسسه نخبه حساب در تاریخ 1 فروردین 1404 مبلغ 60 میلیون ریال بابت اشتراک شش‌ماهه خدمات مشاوره‌ای از یکی از مشتریان دریافت کند. خدمات از فروردین آغاز و تا پایان شهریور ادامه می‌یابد.
ثبت اولیه هنگام دریافت وجه:
1 فروردین 1404
بدهکار: بانک (دارایی) 60,000,000 ریال
بستانکار: پیش‌دریافت درآمد (بدهی) 60,000,000 ریال
شرح: دریافت مبلغ برای اشتراک خدمات مشاوره‌ای شش‌ماهه
ثبت ماهانه درآمد:
با توجه به شش‌ماهه بودن قرارداد، هر ماه باید 10,000,000 ریال درآمد شناسایی شود:
پایان فروردین 1404
بدهکار: پیش‌دریافت درآمد 10,000,000 ریال
بستانکار: درآمد خدمات 10,000,000 ریال
شرح: شناسایی درآمد ماهانه خدمات مشاوره‌ای
این ثبت به صورت ماهانه تا پایان شهریور تکرار می‌شود تا پیش‌دریافت به طور کامل به درآمد تبدیل شود.
نکات کلیدی در ارتباط با پیش‌دریافت‌ها
تنها پس از تحقق کامل یا نسبی خدمات است که پیش‌دریافت می‌تواند به درآمد تبدیل شود.
در صورت عدم ارائه خدمات، شرکت موظف به بازپرداخت وجه خواهد بود، بنابراین ماهیت بدهی این حساب اهمیت دارد.
تفکیک دقیق درآمد تحقق‌یافته از تحقق‌نیافته برای تصمیم‌گیری‌های مدیریتی حیاتی است.
مانده حساب پیش‌دریافت در پایان سال مالی باید بررسی شود تا ارقام به‌درستی در صورت‌های مالی منعکس شوند.
نتیجه‌گیری
در این پادکست به بررسی ماهیت پیش‌دریافت، نحوه ثبت آن در دفاتر حسابداری و نمایش آن در صورت‌های مالی پرداختیم. با ذکر یک نمونه عملی، فرآیند شناسایی درآمد از محل پیش‌دریافت‌ها را بررسی کردیم.
پیش‌دریافت‌ها از جمله حساب‌هایی هستند که در صورت ثبت نادرست، می‌توانند منجر به تحریف در صورت‌های مالی شوند. بنابراین آگاهی و دقت در ثبت این حساب برای حسابداران امری حیاتی به شمار می‌رود. این دقت، به شفافیت گزارش‌های مالی و جلب اعتماد ذی‌نفعان منجر خواهد شد.
