اصول بودجه به چه معناست؟

توی پادکست دیگه از سایت، اطلاعات مربوط به تعریف بودجه رو براتون آماده کردیم. اینجا می‌خواهیم درباره اصول بودجه و دلیل وجودشون صحبت کنیم.

برای اینکه کارها پیش بره و اهداف سازمان به دست بیاد، باید برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشیم. یکی از این برنامه‌ها مربوط به فعالیت‌های اقتصادیه.

پس در این پادکست با تیم آموزشی نخبه حساب، همراه باشید.

بودجه به صورت مختصر

بودجه در واقع یه برنامه مشخصه که توسط دولت تنظیم میشه. این برنامه شامل پیش‌بینی درآمدها، هزینه‌ها و منابع مالیه که برای رسیدن به اهداف سازمان، لازم و عملی هستن.

منظور از بودجه کل کشور چیه؟

بودجه سالانه کل کشور به روشی که قانون گفته، طبق اصل 52 قانون اساسی توسط دولت تهیه میشه و بعد برای رسیدگی و تصویب به مجلس شورای اسلامی فرستاده میشه.

اصول بودجه یعنی چی؟

تهیه و تنظیم بودجه شاید ساده به نظر بیاد، ولی در واقع نیاز به رعایت اصول و چارچوب‌های خاصی داره. اول اصول بودجه رو میگیم، بعد توضیح میدیم هر کدوم یعنی چی.

1. اصل سالانه

به طور کلی درآمدهای کشور مثل کشاورزی و غیره به صورت سالانه به دست میاد و مالیات‌ها هم یک بار در سال از مردم گرفته میشه. بنابراین بودجه دولت هم، پیش‌بینی درآمدها و هزینه‌ها رو برای یک سال انجام میده تا یک بار از مجلس بگذره.

نکته: سوال مهمی اینه که اگه دولت نتونه به موقع بودجه رو به مجلس بده یا مجلس نتونه سریع تصویب کنه چی میشه؟ در این مواقع، دولت می‌تونه از مجلس بخواد که برای یک ماه، دو ماه یا سه ماه بهش اعتبار بده.

2. اصل جامعیت

این اصل میگه که درآمدها و هزینه‌ها نباید همدیگه رو پوشش بدن و باید جداگانه و به صورت ناخالص ثبت بشن. طبق اصل 53 قانون اساسی، همه درآمدهای دولت باید در خزانه کل متمرکز بشه و پرداخت‌ها هم طبق اعتبارات مصوب انجام بشه.

3. اصل وحدت

اصل وحدت میگه که بودجه باید فقط یک بار در سال تهیه بشه و به مجلس فرستاده بشه. دولت نباید چندین بار در طول سال بودجه رو تهیه کنه.

4. اصل شاملیت

این اصل میگه که دولت باید بودجه رو به صورت کامل و تفصیلی تهیه کنه و به مجلس بفرسته. این اصل برای نظارت دقیق‌تر هم هست و به دستگاه‌های دولتی این امکان رو میده که فقط درآمدهایی که تصویب شده رو مصرف کنن.

5. اصل تخصیص و عدم تخصیص

اصل تخصیص میگه که اعتبار مشخصی که برای یه هزینه تعیین میشه، باید دقیقا برای همون هزینه مصرف بشه. هیچ اعتبار اضافی نباید صرف هزینه‌های دیگه بشه.

6. اصل انعطاف‌پذیری

در اصل قبلی گفتیم که نباید تغییراتی در بودجه ایجاد بشه، ولی وقتی پیش‌بینی‌ها با واقعیت تطابق نداشت چی؟ در این موارد اصل انعطاف‌پذیری به کار میاد و اصلاحاتی انجام میشه تا بدون تغییر در مجموع اعتبارات، منابعی از بعضی بخش‌ها برداشته و به بخش‌های دیگه اضافه بشه.

7. اصل تعادل

این اصل میگه که درآمدها و هزینه‌ها باید با هم برابر باشن و دولت‌ها باید بدون قرض گرفتن به تعهداتشون عمل کنن. یعنی بودجه نباید کسری یا مازاد داشته باشه.

نتیجه‌گیری

توی این پادکست سعی کردیم اصول بودجه رو به طور خلاصه برای شما توضیح بدیم. در نهایت یاد گرفتیم که اصول بودجه شامل چه مواردی هست و هر کدوم به چی اشاره داره.