مفهوم حق تأهل
خیلی از آدم‌ها برای تأمین هزینه‌های زندگیشون دنبال کار می‌گردن. مخصوصاً تو کشوری مثل ایران که نرخ تورم بالاست، درآوردن یه درآمد مناسب واقعاً سخت شده. قبلاً تو یه پادکست دیگه‌ای از همین سایت، درباره‌ی حق اولاد مفصل صحبت کردیم. توضیح دادیم که این حق، یه نوع کمک‌هزینه‌ست برای کارگرهایی که بچه دارن. حالا تو این پادکست می‌خوایم درباره یه امتیاز دیگه حرف بزنیم: یعنی مفهوم حق تأهل. پس اگه دوست دارید بدونید این حق دقیقاً چیه، با تیم آموزشی نخبه حساب همراه باشید.
اصلاً حق تأهل یعنی چی؟
حق تأهل در واقع مبلغ اضافه‌ایه که به کارگران متأهل پرداخت می‌شه. یعنی تا وقتی کارگر ازدواج کرده و زندگی مشترکش پا برجاست، این مبلغ هم بهش تعلق می‌گیره.
چه زمانی حق تأهل تصویب شد؟
توی بخشنامه مربوط به مزد سال ۱۴۰۳، شورای عالی کار یه عنوان جدید تصویب کرد. طبق اون، کارگرهای متأهل (چه زن چه مرد) باید یه مبلغ مشخصی به عنوان حق تأهل دریافت کنن.
نکته: این مبلغ فقط تا زمانی پرداخت می‌شه که وضعیت تأهل فرد تغییر نکنه. یعنی اگه کسی طلاق بگیره یا همسرش فوت کنه، این حق هم به‌صورت خودکار حذف می‌شه.
شرایط دریافت حق تأهل چیه؟
ممکنه تو آینده تغییراتی تو شرایطش ایجاد بشه، ولی برای سال ۱۴۰۴ شرایطش به این شکله:
به محض اینکه کارگر ازدواج دائمی انجام بده، مشمول دریافت این حق می‌شه.
اگه ازدواجش موقته، این حق بهش تعلق نمی‌گیره.
تا وقتی فرد هنوز متأهله (نه طلاق گرفته، نه همسرش از دنیا رفته)، حق تأهل هم ادامه داره.
شرط اصلیش اینه که کارگر مجرد نباشه. در غیر این صورت، این مبلغ بهش پرداخت نمی‌شه.
فرق بین حق تأهل و حق اولاد چیه؟
توی کتاب «ایستگاه پایانی حقوق و دستمزد» هم به این موضوع پرداختیم. این دو حق، شباهت‌ها و تفاوت‌هایی دارن:
برای گرفتن حق اولاد، کارگر باید حداقل ۷۲۰ روز سابقه پرداخت بیمه داشته باشه. اما برای حق تأهل، نیازی به سابقه بیمه نیست؛ فقط کافیه فرد متأهل باشه.
حق اولاد از بیمه معافه ولی مشمول مالیات می‌شه. در مقابل، حق تأهل هم شامل مالیات و هم شامل بیمه می‌شه.
اما شباهت‌هاشون:
هر دو مبلغ هم به مرد تعلق می‌گیرن، هم به زن.
مبلغشون توی ماه‌های ۲۹، ۳۰ یا ۳۱ روزه تغییری نمی‌کنه و ثابته.
آیا کارفرما موظفه این حق رو پرداخت کنه؟
بله؛ چون مصوبه شورای عالی کاره، کارفرما باید این مبلغ رو به صورت ماهانه به کارگرهای مشمول پرداخت کنه؛ حتی اگه توی قانون کار، اشاره مستقیمی بهش نشده باشه.
مبلغ حق تأهل چقدره؟
بر اساس مصوبه سال ۱۴۰۴، همانند سال قبلش، مبلغ حق تأهل ۵۰۰ هزار تومنه (۵میلیون ریال).
نکته: این مبلغ با توجه به تعداد روزهایی که کارگر تو ماه کار کرده، محاسبه می‌شه.
آیا جزو حقوق ثابته؟
نه، حق تأهل جزو مزد پایه یا حقوق ثابت نیست. این مبلغ در دسته مزایای رفاهی و انگیزشی قرار می‌گیره، و طبیعتاً شامل بیمه و مالیات هم می‌شه. البته این نوع مزایا تو محاسبه عیدی و سنوات لحاظ نمی‌شن.
چند تا سؤال پرتکرار درباره حق تأهل
اگه زن و شوهر تو یه محل کار باشن، هر دو حق تأهل می‌گیرن؟
_بله، تا وقتی هر دو متأهل باشن، این حق بهشون تعلق می‌گیره، حتی اگه تو یه شرکت کار کنن.
آیا ازدواج موقت هم شامل حق تأهل می‌شه؟
_خیر، فقط ازدواج دائمه که باعث دریافت این حق می‌شه.
اگه مردی چند تا همسر دائم داشته باشه، چطور؟
برخلاف حق اولاد که برای هر بچه پرداخت می‌شه، حق تأهل فقط برای یک همسر حساب می‌شه و بیشتر از اون مبلغ اضافه‌ای پرداخت نمی‌شه.
نتیجه‌گیری
توی این پادکست سعی کردیم حق تأهل رو براتون به زبان ساده توضیح بدیم. متوجه شدیم که این مبلغ به کارگرهای متأهل (چه زن چه مرد) تعلق می‌گیره و فقط برای یه همسر دائم پرداخت می‌شه. شرط دریافتش هم اینه که فرد مجرد نباشه.
