نکات ضروری قبل از تکمیل اظهارنامه اشخاص حقوقی

در این مقاله جامع تمامی نکات مهم,قوانین, تبصره‌ها و بخشنامه‌های مهم اظهارنامه اشخاص حقوقی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است برای اطلاع از بخشنامه‌های جدید هم از سایت اینتا مدیا سازمان مالیاتی این موارد را دنبال کنید.

آیین نامه تحریر دفاتر (ماده 95) شماره 230761 مورخ1394/12/04

تعریف اظهارنامه اشخاص حقوقی

طبق ماده 1 اظهارنامه مالیاتی فرمی است به منظور اظهار درآمدها، هزینه‌ها، دارایی‌ها، بدهی‌ها، سرمایه، معافیت‌ها، درآمد مشمول مالیات، مالیات، بخشودگی مالیاتی و همچنین اطلاعات هویتی و مکانی حسب مورد که برای صاحبان مشاغل و اشخاص حقوقی موضوع قانون مالیاتهای مستقیم، بر حسب نوع و حجم فعالیت اشخاص مذکور مطابق نمونه‌هایی که توسط سازمان، تهیه و اعالم می‌شود.

روش های ارسال اظهارنامه اشخاص حقوقی

طبق ماده 4 مؤدیان موضوع این آیین‌نامه مکلفند اظهارنامه مالیاتی خود را برای هر سال مالیاتی (بصورت انفرادی یا مشارکت) در موعد مقرر قانونی بصورت الکترونیکی از طریق درگاه‌های الکترونیکی سازمان تسلیم نمایند.

تبصره: تسلیم اظهارنامه در اجرای ماده 178 قانون مورد پذیرش می‌باشد.

طبق ماده 178 در مواردی که اظهارنامة مالیاتی یا سایر اوراقی که مودی مالیاتی به موجب مقررات مکلف به تسلیم آن می‌باشد به وسیلة ادارة پست واصل می‌گردد، تاریخ تسلیم به ادارة پست در صورت احراز، تاریخ تسلیم به مراجع مربوط تلقی خواهد شد.

نکته مهم: به هیچ عنوان توصیه نم‌شود که اظهارنامه را بصورت فیزیکی از طریق اداره پست ارسال کنید زیرا به هر دلیل اظهارنامه به دست سازمان نرسد شما دچار پرداخت جریمه عدم ارسال اظهارنامه خواهید شد.

انواع اظهارنامه عملکرد

1.اظهارنامه اصلی

طبق ماده 110 اشخاص حقوقی مکلف اند اظهارنامه و ترازنامه وحساب سود و زیان متکی به دفاتر و اسناد و مدارک خود را حداکثر تا چهار ماه پس از سال مالیاتی همراه با فهرست هویت شرکا و سهامداران و حسب مورد میزان سهم الشرکه یا تعداد سهام و نشانی هر یک از آنها را به ادارة امور مالیاتی که محل فعالیت اصلی شخص حقوقی در آن واقع است تسلیم و مالیات متعلق را پرداخت نمایند.

طبق ماده 155 سال مالیاتی: یک سال شمسی است که از اول فروردین ماه هر سال شروع و به آخر اسفند ماه همان سال ختم می شود؛ لکن در مورد اشخاص حقوقی مشمول مالیات که سال مالی آنها به موجب اساسنامه با سال مالیاتی تطبیق نمی کند، درآمد سال مالی آنها به جای سال مالیاتی مبنای تشخیص مالیات قرار می گیرد و موعد تسلیم اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زیان و سررسید پرداخت مالیات آنها چهار ماه شمسی پس از سال مالی می باشد.

2.اظهارنامه جایگزین

ارسال اظهارنامه بعد از اظهارنامه اصلی تا قبل از مهلت انقضاء تسلیم اظهارنامه به عنوان اظهارنامه جایگزین تلقی می‌گردد.

3.اظهارنامه اصلاحی

طبق تبصره ماده 226  به مودیان مالیاتی اجازه داده می‌شود در صورتی که به نحوی از انحاء در اظهارنامه یا ترازنامه یا حساب سود و زیان تسلیمی از نظر محاسبه اشتباهی شده باشد، با ارائة مدارک مورد نیاز ظرف یک ماه از تاریخ انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه نسبت به رفع اشتباه اقدام و اظهارنامه یا ترازنامه یا حساب سود و زیان اصلاحی را حسب مورد تسلیم نماید و در هر حال تاریخ تسلیم اظهارنامة مؤدی تاریخ تسلیم اظهارنامة اول می باشد.

نکات مهم بخشنامه 200/93/26 مورخ: 1393/03/03 در خصوص نحوه اقدام ادارات امور مالیاتی در موارد اشتباه سهوی مؤدیان در ثبت مبالغ برخی از اقالم اظهارنامه مالیات

بخشنامه 200/95/29 مورخ: 1395/05/05

مستنبط از مفاد ماده 54 آیین نامه اجرایی ماده 219 اصلاحی قانون اخیرالذکر، به مورد اجرا گذاردن وصول مالیات قبل از قطعیت به ترتیبی که موضوع منطبق با مفاد بخشنامه 200/93/26 مورخ 1393/03/03 تشخیص گردد، قابل طرح و رسیدگی در هیات موضوع ماده 216 قانون موصوف برابر مقررات موضوعه خواهد بود.

4.اظهارنامه برآوردی

طبق ماده 97 ق.م.م درصورتی که مؤدی از ارائه اظهارنامه مالیاتی در مهلت قانونی و مطابق با مقررات خـودداری کند، سازمان امور مالیاتی کشور نسبت به تهیه اظهارنامه مالیاتی برآوردی بر اساس فعالیت و اطالعات اقتصادی کسب شده مؤدیان از طرح جامع مالیاتی و مطالبه مالیات متعلق به موجب برگ تشخیص مالیات اقدام می کند

آیین نامه: 18۰718 مورخ: 1398/09/13

و- اظهارنامه برآوردی: اظهارنامه مالیاتی است که بر اساس فعالیت و یا اطالعات اقتصادی کسب شده مؤدی از پایگاه اطالعات مؤدیان و حداقل حاوی اطالعات هویتی، فروش و درآمدها، هزیته ها، معافیت ها حسب مورد ، درآمد مشمول مالیات و مالیات می باشد.

بخشنامه: /23۰/1۵۵9۵د  مورخ: 1401/03/18

موضوع: لزوم ارائه گزارشات منتج به شناسایی درآمد مشمول مالیات در اوراق تشخیص مالیات صادره ناشی از تولید اظهارنامه برآوردی در اجرای قسمت اخیر (ماده 97 قانون مالیات های مستقیم)

آیین نامه: 180718 مورخ : 1398/09/13

ماده 22 تبصره -3:

اظهار نامه مطابق مقررات، اظهار نامه ای می باشد که درخصوص اشخاص حقوقی حداقل شامل: ترازنامه و حساب سود و زیان و برای صاحبان مشاغل مطابق مقررات فصل سوم آیین نامه موضوع ماده 95 قانون تنظیم و تکمیل شده باشد. عدم ارائه ترازنامه یا حساب سود و زیان یا صورت درآمد و هزینه یا خالصه درآمد و هزینه همراه اظهارنامه مالیاتی و یا ابراز مبلغ صفر برای کل مبالغ هر یک از صورت های مالی مذکور یا صورت های فوق حسب مورد به منزله تسلیم “اظهار نامه مالیاتی مطابق مقررات قانونی” مربوط تلقی نمی گردد.

ماده 24 تبصره -3:

ادارات امور مالیاتی در مورد هر یک از مؤدیان غیرفعال به شرح ذیل، مادامی که به صورت سیستمی یا غیرسیستمی اطالعات یا دالیلی مبنی بر فعالیت آنها به دست نیاورده باشند، الزامی به حسابرسی نخواهند داشت:

1. مؤدیانی که اساساً به دلیل عدم فعالیت از تسلیم اظهارنامه مالیاتی خودداری نموده اند
2. مؤدیانی که به دلیل عدم فعالیت از ارائه ترازنامه یا حساب سود و زیان یا صورت درآمد و هزینه یا خالصه درآمد و هزینه همراه اظهارنامه مالیاتی خودداری نمودهاند
3. مؤدیانی که به دلیل عدم فعالیت برای کل مبالغ هر یک از صورتهای مالی مذکور عدد صفر ابراز نموده اند.

طبق ماده تبصره یک ماده 177

هرگاه آخرین روز مهلت یا موعد مقرر برای تسلیم اظهارنامه یا سایر اوراقی که مؤدی مالیاتی به موجب مقررات مکلف به تسلیم آن می باشد، مصادف با تعطیل یا تعطیالت رسمی یا عمومی گردد، اولین روز بعد از تعطیل یا تعطیالت مزبور بر حسب مورد جزء مهلت یا موعد مقرر جهت تسلیم اظهارنامه یا اوراق مذکور محسوب خواهد شد.

ماده 21۰ ـ تبصره :2 آن قسمت از مالیات مورد قبول مودی مذکور دراظهارنامه یا ترازنامة تسلیمی، به عنوان مالیات قطعی تلقی می شود و از طریق عملیات اجرایی قابل وصول است .

جرائم مربوط به اظهارنامه

طبق ماده 19۰  پرداخت مالیات پس از آن موعد( انقضای زمان تسلیم اظهارنامه )موجب تعلق جریمه ای معادل 5/2% مالیات به ازای هر ماه خواهد بود.

طبق ماده 192 در کلیه مواردی که مؤدی یا نماینده او که به موجب مقررات این قانون از بابت پرداخت مالیات مکلف به تسلیم اظهارنامه مالیاتی است، چنانچه نسبت به تسلیم آن در موعد مقرر اقدام نکند، مشمول جریمه غیرقابل بخشودگی معادل سی درصد(30%) مالیات متعلق برای اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل موضوع این قانون و ده درصد(10%) مالیات متعلق برای سایر مودیان می باشد.

حکم این ماده درمورد درآمدهای کتمان شده در اظهارنامه های تسلیمی و یا هزینه های غیرواقعی نیز جاری است.

تعریف کتمان درآمد:

بخشنامه: 17940 مورخ 1384/10/12

منظور از درآمد کتمان شده، درآمدی است که مودی در طول یک سال مالیاتی از فعالیت های اقتصادی خود بدست آورده اما در دفاتر قانونی خود ثبت ننموده و در اظهارنامه مالیاتی نیز ابراز نکرده باشد.

رأی شماره 3168 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری مورخ: 1400/12/03

با تصویب اصالحات قانون مالیاتهای مستقیم در سال 1394 موضوع کتمان درآمد در مقوله عدم ثبت در دفاتر اصوالً موضوعیت ندارد و صرفاً در موارد عدم ابراز درآمد در اظهارنامه تحقّق می یابد.

جرائم اظهارنامه

طبق ماده 193 نسبت به مؤدیانی که به موجب این قانون و مقررات مربوط به آن مکلف به نگهداری دفاتر قانونی هستند، درصورت عدم تسلیم ترازنامه و حساب سود و زیان یا عدم ارائه دفاتر مشمول جریمه ای معادل بیست درصد (20%) مالیات برای هریک از موارد مذکور خواهند بود.

هشدار در خصوص جرم مالیاتی

طبق ماده 274 موارد زیر جرم مالیاتی محسوب می شود و مرتکب یا مرتکبان حسب مورد، به مجازات های درجه شش محکوم می گردند: 6 ـ خودداری از انجام تکالیف قانونی درخصوص تنظیم و تسلیم اظهارنامه مالیاتی حاوی اطالعات درآمدی و هزینه ای در سه سال متوالی

مجازات درجه ششم

ماده 19 قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392/02/01) مجازات های تعزیری به هشت درجه تقسیم می شود:

درجه 6 : حبس بیش از شش ماه تا دو سال

جزای نقدی بیش از بیست میلیون (000 /000/ 20) ریال تا هشتاد میلیون (000 /000/ 80) ریال

شلاق از سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه و تا نود و نه ضربه در جرایم منافی عفت

محرومیت از حقوق اجتماعی بیش از شش ماه تا پنج سال

انتشار حکم قطعی در رسانه ها

ممنوعیت از یک یا چند فعالیت شغلی یا اجتماعی برای اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت پنج سال

ممنوعیت از دعوت عمومی برای افزایش سرمایه برای اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت پنج سال

ممنوعیت از اصدار برخی از اسناد تجاری توسط اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت پنج سال

نتیجه گیری

در این مقاله سعی شد تمامی نکات مورد نیاز قبل از ارسال و تنظیم اظهارنامه اشخاص حقوقی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داده شود تمامی قوانین, تبصره‌ها و بخشنامه ‌های ارسال اظهارنامه اشخاص حقوقی در مقاله اورده شده است تا تمام نکات دارای رفرنس قانونی باشد.