اشتباهات رایج در محاسبه حقوق و دستمزد و راه‌های پیشگیری
اشتباهات رایج در محاسبه حقوق و دستمزد و راه‌های پیشگیری از آن‌ها می‌توانند تأثیرات جدی و پرهزینه‌ای برای شرکت‌ها داشته باشند؛ از نارضایتی کارکنان گرفته تا جریمه‌های سنگین بیمه و مالیات. به همین دلیل، آشنایی با این اشتباهات و روش‌های جلوگیری از آن‌ها برای حسابداران و مدیران منابع انسانی امری حیاتی و اجتناب‌ناپذیر است.
در این مقاله ۸ مورد از پرتکرارترین اشتباهات را بررسی کرده و راهکارهای حرفه‌ای برای جلوگیری از آن‌ها ارائه می‌دهیم.
❌ ۱. اشتباه در تعیین پایه حقوق
نداشتن به‌روزرسانی مطابق بخشنامه سالانه وزارت کار، باعث محاسبه اشتباه پایه حقوق می‌شود.
✅ راهکار: دریافت و اعمال سریع آخرین بخشنامه مزد سالانه در نرم‌افزار حقوق.
❌ ۲. محاسبه اشتباه مالیات پلکانی
برخی شرکت‌ها کل حقوق را با یک نرخ مالیات محاسبه می‌کنند، در حالی که باید به‌صورت پلکانی محاسبه شود.
✅ راهکار: استفاده از جدول مالیاتی به‌روز و نرم‌افزارهای محاسبه دقیق.
❌ ۳. عدم اعمال کامل مزایای مستمر در لیست بیمه
حق مسکن، بن کارگری، پایه سنوات باید مشمول بیمه باشند ولی برخی کارفرماها آن را درج نمی‌کنند.
✅ راهکار: بررسی جدول اقلام مشمول بیمه پیش از ارسال لیست.
❌ ۴. عدم دریافت فرم مرخصی و مأموریت
محاسبه اشتباه کارکرد به‌دلیل نبود مستندات مکتوب.
✅ راهکار: استفاده از فرم‌های دیجیتال و تأیید سیستمی.
❌ ۵. نادیده گرفتن کارکنان ساعتی در ارسال لیست بیمه
کارکنان پروژه‌ای یا ساعتی هم باید بیمه شوند؛ حتی با یک روز کار.
✅ راهکار: صدور قرارداد و ارسال بیمه متناسب با کارکرد.
❌ ۶. عدم کسر کسورات قانونی
فراموشی در کسر بیمه، مالیات، مساعده یا اقساط وام.
✅ راهکار: بررسی دوباره فیش حقوقی با چک‌لیست کسورات پیش از پرداخت.
❌ ۷. اشتباه در محاسبه اضافه‌کاری
عدم رعایت ضریب ۱.۴ برای اضافه‌کاری ساعتی.
✅ راهکار: استفاده از فرمول استاندارد اضافه‌کاری:
(حقوق روزانه ÷ ۷.۳۳) × ۱.۴ × تعداد ساعات اضافه‌کاری
❌ ۸. عدم ثبت حقوق معوق در دفاتر مالی
برخی حسابداران حقوق پرداخت‌نشده را ثبت نمی‌کنند، که منجر به رد دفاتر می‌شود.
✅ راهکار: ثبت هزینه حقوق معوق در دفاتر تا زمان پرداخت.
🤔 پرسش‌های متداول
۱. چگونه از بروز اشتباه در فیش حقوقی جلوگیری کنیم؟
با استفاده از نرم‌افزار تخصصی، چک‌لیست کنترل و تأییدیه داخلی.
۲. آیا می‌توان مالیات یا بیمه اشتباه را اصلاح کرد؟
بله، از طریق ثبت اصلاحیه در اداره مالیات یا تامین اجتماعی.
۳. آیا کارکنان می‌توانند اشتباهات را پیگیری کنند؟
بله، از طریق اعتراض به فیش و شکایت در مراجع ذی‌ربط.
📘 نتیجه‌گیری
اشتباه در محاسبه حقوق نه‌تنها برای شرکت هزینه دارد، بلکه می‌تواند اعتماد کارکنان را از بین ببرد. راه‌حل این چالش، آموزش، استفاده از ابزارهای صحیح و رعایت استانداردها در فرآیند حقوق و دستمزد است.
📙 این مقاله برگرفته از کتاب ایستگاه پایانی حقوق و دستمزد تألیف مجتبی سهرابی است.
برای مشاهده چک‌لیست‌های حرفه‌ای و مثال‌های واقعی، وارد لینک زیر شوید:
مشاهده و تهیه کتاب
