ارسال اظهارنامه ارزش افزوده 1404 از طریق سامانه مودیان

با آغاز سال 1404 (مطابق با مارس 2025 میلادی)، نظام مالیات بر ارزش افزوده در ایران وارد مرحله‌ای جدید و هوشمند خواهد شد. بر اساس اجرای کامل قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان، فرآیند ارسال اظهارنامه ارزش افزوده دیگر به روش سنتی انجام نخواهد شد و جای خود را به یک سیستم یکپارچه و الکترونیکی خواهد داد.
این تحول، نه‌تنها موجب افزایش شفافیت و دقت در نظام مالیاتی می‌شود، بلکه برای مودیان قانون‌مدار نیز سهولت، سرعت و اطمینان بیشتری به همراه خواهد داشت. در این مقاله از نخبه حساب، با جزئیات این دگرگونی بزرگ آشنا می‌شویم.

ضرورت تغییر در فرآیند ارسال اظهارنامه ارزش افزوده

تحول در روش تسلیم اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده، نتیجه‌ی نیاز فزاینده به شفافیت، دقت و کارآمدی در نظام مالیاتی کشور است. این تغییر اهداف زیر را دنبال می‌کند:

• کاهش خطای انسانی: با خودکارسازی ورود داده‌ها و انتقال مستقیم اطلاعات از صورتحساب‌های الکترونیکی، خطاهای ناشی از ثبت دستی تا حد زیادی حذف می‌شود.

• دسترسی به اطلاعات لحظه‌ای: سامانه مودیان، داده‌های مربوط به معاملات را به‌صورت لحظه‌ای جمع‌آوری و تحلیل می‌کند.

• کاهش فرار مالیاتی: با تطبیق خودکار اطلاعات خریدار و فروشنده، امکان جعل یا پنهان‌سازی درآمد به حداقل می‌رسد.

• تسریع در فرآیندهای رسیدگی: تشخیص بدهی یا بستانکاری مالیاتی در زمان بسیار کوتاه‌تری انجام خواهد شد.

• کاهش بوروکراسی اداری: دیگر نیازی به مراجعه حضوری یا نگهداری حجم زیادی از اسناد کاغذی نیست.

چگونگی ارسال اظهارنامه ارزش افزوده از طریق سامانه مودیان (از 1404)

فرآیند جدید ارسال اظهارنامه، بر پایه‌ی ثبت و تحلیل خودکار صورتحساب‌های الکترونیکی در سامانه مودیان است. در واقع، اظهارنامه مالیاتی از حالت “دوره‌ای و دستی” به شکل “پیوسته و سیستمی” تغییر می‌کند. این روند شامل سه گام کلیدی است:

1. ثبت لحظه‌ای صورتحساب‌های الکترونیکی

از ابتدای سال 1404، تمامی مودیان مشمول قانون پایانه‌های فروشگاهی موظف خواهند بود تمامی معاملات خرید و فروش خود را به صورت صورتحساب الکترونیکی در سامانه مودیان ثبت کنند.
اطلاعات هر صورتحساب شامل مبلغ فروش، نرخ مالیات بر ارزش افزوده (VAT)، مبلغ مالیات و جزئیات کالا یا خدمات است.
ثبت این داده‌ها باید به‌صورت لحظه‌ای یا حداکثر تا 12 روز پس از صدور انجام شود. بدین ترتیب، سازمان امور مالیاتی همواره به جدیدترین اطلاعات دسترسی خواهد داشت و نیازی به جمع‌آوری اطلاعات سه‌ماهه سنتی وجود ندارد.

2. کارپوشه مودیان؛ داشبورد هوشمند اظهارنامه VAT

در سامانه مودیان، هر شخص حقیقی یا حقوقی دارای یک کارپوشه اختصاصی است. این کارپوشه در واقع مرکز مدیریت مالیات بر ارزش افزوده محسوب می‌شود.
در این بخش، تمامی صورتحساب‌های صادره (فروش) و وارده (خرید) قابل مشاهده است. سامانه، به صورت خودکار بدهی یا بستانکاری مالیاتی هر مودی را با کسر اعتبار VAT خرید از مالیات فروش محاسبه می‌کند.

مودیان موظف‌اند صورتحساب‌های خرید را ظرف ۳۰ روز از ثبت در کارپوشه تأیید یا رد کنند. در صورت عدم اقدام، تأیید سیستمی انجام می‌شود و اعتبار مالیاتی آن لحاظ خواهد شد.

3. اظهارنامه پیشنهادی و فرآیند نهایی تأیید

در پایان هر دوره مالیاتی، سازمان امور مالیاتی با استفاده از داده‌های ثبت‌شده در سامانه، اظهارنامه پیشنهادی مالیات بر ارزش افزوده را به‌صورت خودکار تولید می‌کند.
مودی می‌تواند اظهارنامه را مشاهده کرده، در صورت نیاز اصلاحاتی انجام دهد و سپس آن را تأیید کند.
در واقع، از سال 1404 نقش مودی از “تکمیل اظهارنامه” به “تأیید اظهارنامه پیشنهادی” تغییر می‌کند.
پس از تأیید نهایی، مبلغ مالیات قابل پرداخت یا استرداد تعیین شده و فرآیند پرداخت به‌صورت آنلاین انجام می‌شود.

مزایای ارسال اظهارنامه از طریق سامانه مودیان

تحول 1404 نه‌تنها موجب تسهیل کار سازمان امور مالیاتی، بلکه برای مودیان نیز مزایای مهمی به همراه دارد:

• افزایش دقت و شفافیت مالیاتی

• صرفه‌جویی در زمان و هزینه

• کاهش احتمال جریمه و مغایرت‌های مالیاتی

• تسهیل فرآیند استرداد مالیات بر ارزش افزوده

• حذف مراجعه حضوری و مدارک فیزیکی

به بیان ساده، مودیانی که از ابزارهای دیجیتال و نرم‌افزارهای متصل به سامانه مودیان استفاده کنند، شاهد کاهش استرس و افزایش نظم مالیاتی خواهند بود.

آمادگی مودیان برای اجرای تحول 1404

برای ورود بدون مشکل به این نظام نوین مالیاتی، لازم است مودیان از هم‌اکنون اقدامات زیر را انجام دهند:

1. ثبت‌نام در سامانه مودیان: اطمینان از فعال بودن کارپوشه اختصاصی.

2. اتصال پایانه فروشگاهی: تهیه پایانه فروشگاهی و حافظه مالیاتی مطابق با استانداردهای سازمان امور مالیاتی.

3. به‌روزرسانی نرم‌افزار حسابداری: استفاده از نرم‌افزارهای متصل به سامانه مودیان که امکان صدور صورتحساب الکترونیکی دارند.

4. آموزش پرسنل مالی: آموزش کارکنان در خصوص صدور صورتحساب و مدیریت اطلاعات در سامانه.

جدول مقایسه فرآیند ارسال اظهارنامه VAT قبل و بعد از 1404

منابع آموزشی برای آمادگی بهتر

برای تسلط کامل بر فرآیند جدید اظهارنامه ارزش افزوده 1404، مطالعه‌ی کتاب
📘 «ایستگاه پایانی سامانه مودیان» پیشنهاد می‌شود. این کتاب، مراحل عملی و الزامات فنی سامانه را به زبان ساده تشریح کرده است.

همچنین، دوره آفلاین و ویدیویی استاد مجتبی سهرابی در وب‌سایت نخبه حساب، آموزش تصویری و گام‌به‌گام تمام مراحل کار در سامانه مودیان را ارائه می‌دهد. این دوره برای حسابداران، مدیران مالی و مودیانی که قصد آمادگی برای تحول مالیاتی 1404 را دارند، گزینه‌ای ایده‌آل است.

سؤالات متداول 

1. آیا از سال 1404 دیگر نیازی به ارسال اظهارنامه نیست؟
خیر، اما فرآیند آن ساده‌تر می‌شود. مودی باید اظهارنامه پیشنهادی را بررسی و تأیید کند.

2. اگر صورتحساب‌ها اشتباه ثبت شوند چه می‌شود؟
اظهارنامه پیشنهادی بر اساس داده‌های ثبت‌شده تهیه می‌شود. بنابراین، مسئولیت صحت اطلاعات با مودی است.

3. آیا معاملات کوچک از ارسال صورتحساب معاف‌اند؟
خیر، همه معاملات باید در سامانه ثبت شوند، اما نوع صورتحساب ممکن است متفاوت باشد (نوع دوم برای مصرف‌کننده نهایی).

4. چگونه از آخرین دستورالعمل‌ها مطلع شویم؟
از طریق وب‌سایت رسمی سازمان امور مالیاتی به نشانی intamedia.ir و آموزش‌های تخصصی نخبه حساب.

5. منابع آموزشی نخبه حساب چه کمکی می‌کنند؟
کتاب و دوره آموزشی نخبه حساب، تمامی مراحل سامانه مودیان و تغییرات اظهارنامه ارزش افزوده را به صورت کامل و کاربردی آموزش می‌دهند.

نتیجه‌گیری

اجرای ارسال اظهارنامه ارزش افزوده از طریق سامانه مودیان در سال 1404، نقطه عطفی در مسیر دیجیتالی شدن نظام مالیاتی کشور است. این تحول، با جایگزینی داده‌های دقیق و لحظه‌ای به جای اظهارنامه‌های دستی و کاغذی، گامی مهم به سوی شفافیت، هوشمندی و عدالت مالیاتی خواهد بود.
مودیانی که از هم‌اکنون با این تغییرات همگام شوند، نه‌تنها در معرض ریسک جریمه قرار نمی‌گیرند، بلکه از مزایای سرعت، دقت و سهولت نیز بهره‌مند خواهند شد.